Mensen die de hele dag door water drinken zijn daar soms irritant trots op. ‘Kijk mij eens gezond doen!’
Extra vervelend is als ze neerkijken op mensen die alleen thee en koffie drinken.
Veel gezondheidsgoeroes en fitness-influencers zijn voorstander van het drinken van enkele liters water per dag. Sommigen beweren ook dat cafeïnehoudende dranken zoals thee en koffie je niet op dezelfde manier hydrateren als puur water, maar je zelfs uitdrogen.
Maar klopt dit wel?
Business Insider sprak met Dr. Ali Webster, adjunct-directeur communicatie en voeding bij het International Food Information Council Foundation (IFIC), om erachter te komen wat er gebeurt met je lichaam als je de hele dag alleen maar thee en koffie drinkt in plaats van water.
Hydrateren weegt zwaarder dan de afscheiding van vocht
Wie een hele dag koffie en thee drinkt, voelt dat zonder meer, zegt Webster: "Waarschijnlijk ben je dan extra energiek!" Ze vervolgt: "Als je veel cafeïne drinkt - ongeveer 5 kopjes koffie - dan kan het stofje een klein diuretisch effect veroorzaken. Dat betekent dat het lichaam meer urine produceert om meer vocht te verliezen."
Dit betekent volgens haar niet dat je lichaam vocht tekort komt.
"De hydratatieaspecten van thee en koffie wegen zwaarder dan het kleine beetje extra vocht dat je verliest. Dus deze drankjes hebben een positief effect op onze hydratatie", stelt ze.
"Maar als je een cafeïne-tolerantie opbouwt, door bijvoorbeeld elke ochtend drie kopjes koffie te drinken, dan vermindert het diuretische effect."
Droge mond van cafeïne
Een andere reden dat cafeïnehoudende dranken vaak worden geassocieerd met uitdroging, is volgens Webster omdat sommige mensen een droge mond krijgen na het drinken.
"Dit is te wijten aan tannines. Deze verbindingen vinden we in thee, koffie, sommige vruchten en zelfs donkere chocolade", zegt Webster. "Tannines binden zich aan ons speeksel, waardoor dat droge, samentrekkende gevoel ontstaat." Het is louter dat - een gevoel - en betekent niet dat we uitdrogen omdat de dranken in de basis bestaan uit water.
Koffie zou hetzelfde hydraterende vermogen hebben als water
Onderzoekers van de School of Sport and Exercise Sciences van de Universiteit van Birmingham vergeleken de effecten van koffieconsumptie met het drinken van water op meerdere manieren.
Aan de studie namen 50 mannelijke koffiedrinkers deel die normaal drie tot zes koppen per dag drinken. Ze deden mee aan twee proeven van drie dagen. In afzonderlijke gevallen verbruikte elke deelnemer vier kopjes koffie van 200 ml per dag of dezelfde hoeveelheid water.
"Onze gegevens tonen aan dat er geen significante verschillen waren tussen de bloed- en urinewaarden van beide groepen als je kijkt naar hydratatie", schreven de onderzoekers. Zij leidden hieruit af dat koffie, mits matig geconsumeerd door gewone mannelijke koffiedrinkers, dezelfde hydraterende eigenschappen heeft als water.
Dit betrof echter een kleine studie. De National Health Service (NHS) van het Verenigd Koninkrijk wees in een commenaar op de beperkingen van de studie en benadrukte dat de korte onderzoekstermijn betekende dat effecten op de lange termijn niet konden worden geanalyseerd.
Het feit dat alle deelnemers gezonde mannen waren, kon eveneens op kritiek rekenen, omdat de studie nu niet van toepassing is op mensen die bijvoorbeeld aan een nierziekte lijden en een verhoogd risico op uitdroging hebben.
Hoog cafeïnegebruik kan andere gevolgen hebben
"Koffie of thee drinken als drank naar keuze is prima, maar er zijn grenzen", gaat Webster verder. "Voor de meeste gezonde volwassenen is het veilig om tot 400 mg cafeïne per dag te consumeren. Dat zijn ongeveer vier kopjes gewone koffie of acht kopjes zwarte thee. Groene thee heeft iets minder cafeïne dan zwarte thee (ongeveer 25 mg per kopje) en kruidenthee is meestal niet cafeïnehoudend."
Webster waarschuwde echter dat een hoge cafeïne-inname andere ongewenste bijwerkingen kan veroorzaken, zoals maagklachten, maagzuur, rusteloosheid, verhoogde angst of nervositeit, slapeloosheid en een verhoogde hartslag.
"In dat opzicht is het goed om ook andere vloeistoffen op te nemen die geen cafeïne bevatten, zoals water", aldus Webster. "Gemiddeld is ongeveer 80 procent van onze waterinname afkomstig uit drinkwater en de andere 20 procent uit voedsel, vooral als het gaat om voedsel met een hoog watergehalte, zoals veel groenten en fruit."
Ze voegt eraan toe dat de aanbevolen dagelijkse vochtinname voor vrouwen ongeveer 11 glazen water is, of 2,2 liter, en voor mannen ongeveer 13 glazen, of drie liter. Ze zegt echter dat sommige mensen misschien meer nodig hebben dan deze richtlijnen, als ze bijvoorbeeld erg actief zijn of in een warmer klimaat leven.
"Genoeg water drinken is belangrijk om je spijsvertering in staat te stellen afvalproducten af te voeren. Bij een persoon met goed functionerende nieren wordt overtollig water geabsorbeerd in het maag-darmkanaal, gefilterd door de nieren en verwijderd uit het lichaam door te plassen."
Ze vervolgt: "Mensen met bepaalde soorten nieraandoeningen of mensen die grote hoeveelheden water drinken in een kort tijdsbestek zijn mogelijk niet in staat om efficiënt te filteren uit het extra water, wat kan leiden tot waterophoping."
Waterophoping verwijst naar overmatige vochtophoping in de bloedsomloop, lichaamsweefsels of -holtes. Het kan zwellingen veroorzaken in de handen, voeten en andere delen van het lichaam.
Er is een eenvoudige manier om je hydratatie te controleren
"De beste manier om een goede waterbalans in je lichaam te krijgen is om je urinekleur te controleren. Het zou lichtgeel moeten zijn, net als de kleur van limonade. Daarnaast is het raadzaam om aandacht te besteden aan hoeveel dorst je hebt", zegt Webster.
"Als je dorstig bent, ben je waarschijnlijk al een beetje uitgedroogd. Als je geen dorst hebt en je urine is lichtgeel is alles in orde."